Monte Ramelau

Foho Ramelau

RAMELAU NIA FURAK DEPENDE BA OAN TIMOR SIRA NIA FURAK

Artigu ne’e hanesan esperiensia no perspetivu privadu

Imajen Ramelau

Depois hare ou nonton filme Indonezia ho titlu “3cm” inspira tebes hau atu hala’o viazem sae ba Foho ne’ebe sagradu ba Timor Oan Tomak, Foho Ramelau. Foho ne’ebe a’as liu iha Timor, foho ne’ebe sai simbolu iha tempu revolta hasoru Portugal no tempu rezistensia hasoru Indonezia.

Ikus mai, Hau nia mehi atu viazem sae Foho Ramelau ne’e akontese duni iha fulan Outubru 2013. Iha sintimentu ksolok, tristi, tauk, kolen, enkolerizar ou penasaran no seluk tan ( nst ) molok atu sai husi uma iha Dili ho kareta trek ba Foho Ramelau liu husi Lete-Foho, Ermera.

Kalan tuku 08.12 OTL ami nain sia ( 9 ) husi Dili simu ho Lete-Foho nia kalohan, anin kalan malirin no nakukun maibe sintimentu ne’ebe ami sinte sira wainhira sei iha Dili aumenta tan nia nivel ba a’as. Mana Lonia ho nia familia fornesa han kalan no toba fatin ne’ebe komfortabel tebes mai ami iha sira nia uma. Wainhira dader mai, hafresku tebes matan wainhira hare hetan foho sira ne’ebe haleu Lete-Foho, ai samtuku, ai kafe iha tos, dut matak no be’e sulin iha rai lolon nst. Ami nia prezensa iha Lete-Foho naton ho basar iha Lete-Foho, situasaun puru ou orizinal Timor ita bele hare iha basar ne’e. Komersiu asu, has fuik, kafe musan, sukaer nst alende mos iha sasan  sira fa’an iha loja Zinzang ou Xina sira iha Dili ne’e. Maibe atitudi oin-nain ou hase-dor Lete-Foho oan sira maka loke Hau nia laran atu hadomi liu tan Lete-Foho no hare paijajen Lete-Foho furak liu tan. Buat uniku ida tan husi Lete-Foho maka, fatin ne’ebe tane a’as Igreja Katólika ne’e hatudu husi sinal barak-barak hanesan gruta sira, statu Jesus no Nossa Señora Maria sira, Cristo Rei iha

Foho leten, Cruz Jovem no sinal seluk tan. Sinal seluk tan mak wainhira iha loron Domingu transporte publiku la lao tamba Amu Parokia bandu hodi husu ema hotu atu tuir Missa. Bainhira Hau husu nia razaun husi Kolega ida ne’ebe orizim husi Lete-Foho nia hatan, “ Santa ho Santo barak mak mai husi Lete-Foho ne’e mak sira nia familia tenki halo tuir Igreja Katólika”.

 Tuir mai ita assiste video Ramelau Click to watch